بررسی عمیق ویژگی های یک مداح + توصیه های مراجع و علمای علم اخلاق

توجه به اخلاقیات و روابط اجتماعی، اعم از برخورد محترمانه با دیگران غیبت نکردن، راست گویی، احترام به والدین خواندن نماز اول وقت پوشش مناسب، عطر زدن، محاسن داشتن و… از جمله نکات مهمی است که یک مداح – خصوصاً مداحان معروف – باید به آن توجه داشته باشند؛ زیرا مردم آنان را به خاطر انتساب به اهل بیت علیهم السلام الگوی رفتاری خود قرار داده، هرگونه کوتاهی در این امر سبب میشود تا افراد ضعیف النفس يا سودجو، کوچک ترین خطای آنان را به حساب دین و اهل بیت علیهم السلام  بگذارند. مقام معظم رهبری می فرمایند:

عزیزان من مردم از صدای شما خوششان می آید  هم  از شعر شما لذت میبرند… اما به خود شما نگاه میکنند. اگر شما از لحاظ اخلاق ، از لحاظ تدین، از لحاظ عفّت نمود تحسین آوری داشتید، همه آنچه را که عرض کردیم به صورت مضاعف در مردم اثر خواهد کرد؛ اما اگر خدای نکرده به عکس شد؛ مردم نشانه تزلزل ،اخلاقی نشانهٔ عقب ماندگی از لحاظ اخلاق و رفتار و خدای نکرده عفت و این چیزها مشاهده کنند اثر این هنرها و زیبایی هایی که در کار شما هست، از بین خواهد رفت. (۱)

استفتاء : توفیق مداحی برای اهل بیتا نعمتی است الهی. از قدیم الایام مداحان عبا به دوش از نظر سلوک و رفتار الگو بوده و هم اکنون نیز برخی این گونه اند؛ ولی متأسفانه مشاهده میشود برخی مداحان جوان در اثر ناآگاهی ریش خود را تراشیده یا معتاد به سیگار یا مواد مخدر هستند و یا لباس و پوشش مناسبی ندراند حضرت عالی چه توصیه  پدرانه ای برای این عزیزان دارید؟

آیت الله صافی گلپایگانی: تراشیدن ریش حرام است و مداح اهل بیت نباید متجاهر به فسق؛ یعنی تراشیدن ریش باشد یا لباسی که موجب وهن است، بپوشد و هرچه  بیشتر وقار این افتخار را حفظ نماید، سزاوار است.(۲) آیت الله میرزا جواد تبریزی مداح اهل بیت منسوب به دین و اولیای دین است و یادآور فضایل آنان می باشد و مداحان باید مایۀ زینت و دعوت به اسلام و مذهب حق بوده و مردم در آنان رنگ ایمان و جلال و جمال مؤمنین را مشاهده نمایند نه اینکه به یاد نوازندگان و اهل معصیت افتاده و توقع غنا و آوازه خوانی و امور ننگ آور برای انسان مهذب در ذهن مردم تداعی شود.(۳)

قرآن و روایات فراوانی بر خلوص داشتن در اعمال و بندگی به درگاه ربوبی تأکید دارند و بزرگان اخلاق برای نشانه خلوص در اعمال گفته اند: اگر در دو مجلس رفتی که یکی از آن دو مجلس جمعیتش بیش از دیگری باشد و در دل اظهار خوشحالی نکردی، این نشانه اخلاص است؛ والا بدان که هنوز رسوبات شِرک خفی در وجودت نهفته است و کار تورنگ خدایی ندارد.

امام حسن عسگری نا فرمود: «فَإِنَّ الْإِشْرَاكَ فِي النَّاسِ أَخْفَ مِنْ دَبِيبِ الذَّرِ عَلَى الصَّفَا فِي اللَّيْلَةِ الظُّلْمَاءِ وَمِنْ دَبِيبِ الذَّرِ عَلَى الْمِسْحِ الْأَسْوَدِ؛(۴) شرک (عدم اخلاص)، مخفی تر از راه رفتن مورچه بر روی سنگ سیاه در شب تاریک است.»

مقام معظم رهبری:

«اگر نیت ما در این گفتن در این مدح و ثناگستری، نیت خدایی بود به قصد روشن کردن دلها، جلا دادن ذهنها، انسان این را بیان کرد و گفت، آن وقت این میشود یکی از جنود الله … اگر نیت دیگری بود نه. اگر چنانچه کسی قدم به میدان جهاد بگذارد برای يك هدف مادی نه مجاهد است و نه اگر کشته شود شهید است با اینکه به میدان جنگ رفته. اگر برای هدفهای مادی وارد این میدانها شویم برای ما نه فقط

موجب تعالی و رشد نمی شود؛

بلکه موجب تنزل و سقوط هم میشود… نیتهاست

که به عمل ارزش میدهد.»(۵)

۱ سخنان آیت الله خامنه ای در دیدار با مداحان ۱۳۹۲/۲/۱۱

۲. مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع تقلید، سید محسن محمودی، ج

ه ، ص ١١٩ .

۳. همان، ص ۱۲۰ .

۴. الغيبة، شيخ طوسي، نص، ص ۲۰۷.

۵. سخنان آیت الله خامنه ای در دیدار با مداحان ۱۳۹۱/۲/۲۳.

منبع : مداحی و سوگواری / مجتبی خواجه وند عابدینی